Antalya Kent Konseyi Çevre Çalışma Grubu, “Belediyelerimizin Çevresel Açıdan Gerçekleştirdiği Mevsimsel Hazırlıklar ve Eksiklikleri” konulu bir rapor yayımladı. Toplantıda görüşülmek üzere belediyelerin çevresel açıdan gerçekleştirdiği mevsimsel hazırlıkları ile ilgili konular belediyelerden (Antalya Büyükşehir Belediyesi, Konyaaltı Belediyesi, Muratpaşa Belediyesi, Kepez Belediyesi, Döşemealtı Belediyesi ve Aksu Belediyesi) gelen katılımcılarında bilgi sunduğu ortamda değerlendirildi. Toplantıda belediyelerin çevresel açıdan gerçekleştirdiği mevsimsel hazırlıkları aşağıdaki 6 başlıkta incelendi.

Raporun tamamı şöyle:

BELEDİYELERİMİZİN ÇEVRESEL AÇIDAN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ

MEVSİMSEL HAZIRLIKLAR VE EKSİKLİKLERİ

Çevre Alt Çalışma Grubunun 7 Ocak 2020 Salı Günü 14.00’de gerçekleştirdiğimiz toplantıda görüşülmek üzere belediyelerimizin çevresel açıdan gerçekleştirdiği mevsimsel hazırlıkları ile ilgili konular Belediyelerimizden (Antalya Büyükşehir Belediyesi, Konyaaltı Belediyesi, Muratpaşa Belediyesi, Kepez Belediyesi, Döşemealtı Belediyesi ve Aksu Belediyesi) gelen katılımcılarında bilgi sunduğu ortamda değerlendirilmiştir.

Toplantımızda belediyelerimizin çevresel açıdan gerçekleştirdiği mevsimsel hazırlıkları aşağıdaki 6 başlıkta incelenmiştir:

1. Rögar ve kanal temizliği/bakımı ve diğer taşkın önleyici faaliyetler hakkında bilgilendirme
2. Salgın hastalıkların önlenmesi adına, toplu taşıma araçlarında ve duraklarda gerçekleştirilen faaliyetler hakkında bilgilendirme
3. Parkların ve cadde üstü ağaçlarının mevsimsel bakımları hakkında bilgilendirme
4. Çöp kutularının ve çöp toplama araçlarının mevsimsel bakımları hakkında bilgilendirme
5. Sinek ve haşere problemi hakkında bilgilendirme
6. Çiftçilerin atıklarının (hem zirai ilaç atığı hem de tarlada ve serada kalan malzemeler)toplanması hakkında bilgilendirme

Söz konusu başlıklar çerçevesinde değinilen hususlar ve eksiklikler ayrı başlıklar atlında derlenmiştir. Ayrıca, belirtilen konular yedinci başlık altında toplanmıştır.

1 Rögar ve Kanal Temizliği /Bakımı ve Diğer Taşkın Önleyici Faaliyetler

Genel olarak Antalya Büyükşehir Belediyesi (ABB) sorumluluğu altında gerçekleştirilen periyodik çalışmalarla tüm ilçelerdeki bütün rögarların ve kanalların temizlendiği bilgisi paylaşılmıştır. Bu çalışmalar ile bölgemizde şiddetli yağışlar sonrası gözlenmesi yaşanması muhtemel rögar tıkanması ve kanal taşması kaynaklı su baskınlarının önüne geçilmesi hedeflenmiştir.

Değerlendirmelerimizde bölgemizdeki taşkınlara yönelik en önemli sorunun yağmur suyu drenaj hatlarının yetersizliği olduğu vurgulanmıştır. Her ne kadar ana arterlerde (bulvarlarda ve bazı önemli caddelerde) yağmur suyu drenaj hatlarının bulunsa da, ara sokaklarda yağmur suyu drenajına yönelik bir çalışma yapılmaması, hem ara sokaklarda hem de yağmur suyu drenaj hattı bulunan cadde ve bulvarlarda sıkıntı yaratmaktadır. Bu durumun önüne geçilmesi için ilçe belediyelerinin sorumluluğundaki sokaklarda yapılan/yapılacak olan drenaj çalışmalarının Büyükşehir Belediyesi çalışmaları ile birlikte yapılması gerekliliği doğurmaktadır. Buradaki entegrasyonun sağlanması için büyük şehir yasasından sonra önemi artan Altyapı Koordinasyon Merkezi (AYKOME) Şube Müdürlüğü’ne büyük rol düşmektedir. AYKOME (Altyapı Koordinasyon Merkezi), Büyükşehir dâhilindeki altyapı hizmetlerinin etkili ve koordine bir şekilde yerine getirilmesini amaçlamaktadır. AYKOME ile ilçe belediyelerimizin ve Büyükşehir Belediyemizin koordineli bir şekilde çalışarak, taşkınları önlemek adına yağmur suyu drenaj hatlarının inşası için hem bütçe oluşturması, hem de çalışmaların yapılacağı bölgelerdeki kullanıcıların mağdur edilmeden drenaj çalışmalarının tamamlanması sağlayacaktır.

Bölgemizdeki topoğrafya ve iklim değişikliği sebebiyle, yağışlar bazı durumlarda beklenenin üzerinde gözlenmektedir. Bu gibi durumlarda öncelikli olarak taşkın risk haritasının oluşturulması gerekliliği bulunmaktadır. Daha sonra, taşkınların önüne geçmek için yağmur suyu drenaj hatlarına ek olarak yağmur suyunun geçici olarak depolanacağı donatılar ve yağmur suyunun akışını yavaşlatıcı unsurlarla taşkın riskini azaltmak mümkün olmaktadır. Yağmur suyunun geçici olarak depolanması için “su basar parklar” (Şekil 1) yapılabileceği gibi yağmur suyunun daha etkin kullanılması adına yağmur suyu hasadının bölgemizde uygulanması gerekli görülmektedir. Bunlarla birlikte, yağmur suyunun doğrudan toprağa ulaşması için geçirimli beton uygulamasının yanı sıra yağmur suyunun akışının yavaşlatılması adına başta yeşil çatı (Şekil 2) ve yağmur bahçesi (Şekil 3) gibi çözümlerinde kullanılması gerekmektedir.

Dolayısıyla, tüm belediyelerimizin el birliğiyle çözüme kavuşturulması gereken bir sorun olan taşkın konusunda öncelikle kentimizin risk haritasını oluşturmalı sonrasında yukarıda değindiğimiz hususlar dikkate alınarak, entegre bir plan dahilinde alt yapı çalışmaları koordine edilmelidir.

 

 

 

Şekil 1. Su Basar Park Örneği- Tanner Springs Park, Portland, ABD

Şekil 2. Bir Yeşil Çatı Uygulaması Örneği- Turkcell ARGE Binası, Gebze, Kocaeli

Şekil 3. Yağmur Bahçesi Örneği

2 Toplu Taşıma Araçlarında ve Duraklarda Gerçekleştirilen Faaliyetler

Ne toplu taşıma araçları konusunda ne de otobüs durakları konusunda herhangi bir bilgilendirme Belediyelerden gelen katılımcılar tarafından gerçekleştirilmemiştir. Bunun sebebinin belediyelerimize yaptığımız geç bildirim sebebiyle olduğunu düşünmekteyiz.

Ancak Antalya Büyükşehir Belediye’sinin31.01.2020 tarihinde YouTube (Antalya Büyükşehir Belediyesi TV) ve Facebook (Antalya Büyükşehir Belediyesi sayfası) üzerinden yayınladığı video ile kentteki resmi toplu taşıma araçlarının her akşam düzenli şekilde temizlendiği ve araçların içerisindeki bakterileri bertaraf etmek için ozon gazı kullanıldığı belirtilmektedir.

Elbette ki gün içerisindeki yoğun kullanımdan dolayı toplu taşıma araçlarını kullanan vatandaşlarımızın sağlıkları önemli olmaktadır. Büyükşehir Belediyemizin bu gayretlerini yerinde bulmaktayız.

Ancak, şehrimizde hizmet veren Büyükşehir Belediyesi denetimli şehir içi özel halk otobüsleri, ilçelere hizmet veren minibüsler ve taksilerdeki salgın hastalık tehlikesi de önemlidir. Bunlarla beraber, toplu taşıma araçları duraklarının da temizliği bulaşıcı hastalıkların yayılmamasında önem arz etmektedir. Dolayısıyla, Büyükşehir Belediyemizin bu konularda da yaptıklarını hem sosyal medyada hem de toplu taşıma araçlarında paylaşması ve denetim yetkisini kullanması kentimizdeki halk sağlığı adına önemli görülmektedir.

3 Parkların ve Cadde Üstü Ağaçlarının Mevsimsel Bakımları

Hem Büyükşehir Belediyemizden hem de İlçe Belediyelerimizden toplantımıza destek veren Park Bahçeler Müdürlüğü yetkilileri şehrimizdeki yeşil alanların bakımı ile ilgili bilgiler paylaşmışlardır.

Belediyelerimizin tüm çabalarına rağmen, bazı belediyelerimizin personel eksikliği sebebiyle, yeşil alanların bakımını zamanında yetiştiremediği dile getirilmiştir. Bu konuda Büyükşehir Belediyemiz tarafından koordinasyon kurulduğu takdirde, geleceğimize miras bırakacağımız yeşil alanların daha etkin bir şekilde bakımlarının gerçekleştirileceğini düşünmekteyiz.

Ayrıca, özellikle kavşaklarda ve yaya geçitlerinde yolu görmeyi engelleyen şekilde yeşil alan düzenlenmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir.

Parklardaki çocuk oyun alanlarının, zemin kaplamalarının ve bakımlarının kalitesi konusunda Belediyelerimiz arasında bilgi farklılığı olduğu gözlenmiştir. Belediyelerin farklı uygulamalar göstermesi, geleceğimiz olan çocuklarımızın parklardaki oyun alanlarında kullanılan malzemelerden (malzeme kalitesi, boya içeriği, zemin kaplaması, çevre çiti, aydınlatma direği, v.b.) dolayı çeşitli şekillerde zarar görme olasılıklarının yüksek olduğu vurgulanmıştır.

Büyükşehir Belediyemiz öncülüğünde bir toplantı düzenlenerek, tüm belediyelerimizin yeşil alanlarını ortak bir payda da buluşturup hem kent kimliğini ön plana taşıyan hem de geleceğimiz için önemli olan çocuklarımızın oyun alanlarına yönelik iyileştirmelerin paylaşılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

4 Çöp Konteynırlarının ve Çöp Toplama Araçlarının Mevsimsel Bakımları

Çöp konteynırlarından ve çöp toplama araçlarında biriken ve bunlardan sızan sular çok yüksek kirletici değerlerine sahiplerdir. Bunların düzenli bakımlarla temizlenmesi hem buralardaki kirleticilerin yollara dökülmesini engelleyecek hem salgın hastalık riskini azaltacak hem de sinek gibi haşerelerin yetişmesini ve beslenmesini engelleyecektir.

Her ne kadar, Kızıllı Düzenli Katı Atık Depolama Sahası’na girişlerde Büyükşehir Belediyesi ekiplerince çöp toplama araçlarında sızıntı suyu akıtma problemi ilgili bilgiler belediyelerle paylaşılıyorsa da, araç bakım ve onarımlarının özellikle yaz aylarında yetersiz kaldığı görüşü hâkim olmuştur.

İlçe belediyelerinden katılım gösterenlerin beyanları doğrultusunda, maalesef çöp toplama araçlarına (kamyon ve tır) ve çöp konteynırlarına beklenilenden daha az bakım yapıldığı; belediyeler arasında hizmet farklılığı olduğu gözlenmiştir. Bu konuda düzenleyici herhangi bir kural bulunmaması sebebiyle belediyelerimizin imkânları ölçüsünde çaba gösterdikleri gözlenmiştir.

Ancak, Antalya bir tanedir. Dolayısıyla, bu konuda belediyelerimizin Büyükşehir Belediyemiz öncülüğünde işbirliği içerisinde çöp sızıntı suyu kaynaklı riskleri bertaraf eden bir yaklaşım sergilemesi ve bu konuların halkımızla sosyal medya ve toplu taşıma araçlarında paylaşılması yerinde olacaktır.

5 Sinek ve Haşere Problemi

Antalya genelinde sinek ve haşerelere karşı etkin bir çalışma yürütülmekte olduğu ilgili katılımcı tarafından beyan edilmiştir. İlaçlamalarda Sağlık Bakanlığı onaylı kimyasalların kullanıldığı ve dış ortamda bulunan haşere ve sineklerin hedef alındığına değinilmiştir. Ancak kullanılan dozun insan sağlığı üzerinde olumsuz bir risk teşkil edip etmediği bilinmemektedir.

Halkımızın kendini daha rahat hissetmesi ve özellikle bahar ve yaz aylarında ev ve iş yerlerinin camlarının açık olmasından dolayı kullanılan ilaçların, iç ortama nüfuz etme ihtimalini en aza indirmek adına, ilaçlama yapılırken sesli (halkımız tarafından kabul görmüş bir melodi) ve ışıklı uyarı yapılması halkımızın gerekli önlemi alacak vakit kazandırması adına önemli bulunmuştur.

Bununla birlikte özellikle turizmin yoğun olduğu ve açıkta yemek yenilen yerlerde yapışkan tuzak kullanımının alternatif olarak ön planda tutulması gerekliliği katılımcılar tarafından vurgulanmıştır. Yapışkan tuzakların işletme sahipleri ve turizmciler tarafından kullanımının yaygınlaştırılmasının sinek ve haşere ile mücadelede önemli olacağı vurgulanmıştır.

 6 Çiftçilerin Atıklarının Toplanması

 Çiftçilerin kullandıkları ilaç, gübre ve vitamin ambalajları genellikle atıkları tehlikeli atık sınıfına girmektedir. Bu atıkların titiz bir şekilde toplanması gerekmektedir. Her ne kadar atık yönetimi yönetmeliğinde yeri olsa da küçük işletme ve evlerde denetim olmadığı için uygulamada bu atıklar lisanslı firmalara verilmemekte ve bu atıklar çiftçiler tarafından rastgele atılmakta hatta bazıları yeniden kullanılmaktadır.

Ayrıca zirai atıklarında uygun şekilde toplanması ve bertaraf edilmesi gerekmektedir. Ne yazık ki bu konuda herhangi bir adım atılmamaktadır. Dere kenarları ve ormanlık araziler ne yazık ki zirai atık çöplüğüne dönme eğilimindedir.

Bu tür sorunların önüne geçmek için çiftçilerimizin bilinçlendirilmesi ve ambalaj atıkları ile zirai atıkların mevzuata uygun şekilde bertaraf edilmesi sürdürülebilir tarım için bir zorunluluk olarak görülmektedir.

7 Diğer Hususlar

Toplantıda yukarıdaki konu başlıklarına doğrudan ilişkisi olmayan konularda katılımcıların soruları üzerine yapılan açıklamalar bu başlık altında derlenmiştir.

• Ormanlık alanların temizliğine yönelik olarak Orman Bölge Müdürlüğü’nün ilçe belediyeleri ile işbirliği protokolü yapmakta olduğu belirtilmiştir. Ancak söz konusu protokollerin süreleri dolduğu için ilçe belediyeleri sınırları içerisinde kalan ormanlık alanların temizliği konusu sürüncemede kalmakta olduğuna değinilmiştir. Orman Bölge Müdürlüğü’nün ilçe belediyeleri ile söz konusu protokolleri yapması ormanlık alanların korunması ve turizme açılması için fırsat verecektir.
• Bazı belediyelerde sokak hayvanları ölünce kireçlenen çukur açılarak gömüldüğü bilgisi paylaşılmıştır. Ancak bu yöntemin yanlış olduğu, ölü hayvanların tehlikeli atık statüsünde olduğu ve usulüne uygun şekilde bertaraf edilmesi gerektiği diğer katılımcılar tarafından vurgulanmıştır. Bu konuda tüm ilçe belediyelerimizin benzer uygulama yapması konusunda uyarılması yerinde olacaktır.
• Hafriyat atıklarının belediyelerce uygun görülen yerlere dökülmesi için hafriyat kamyonlarının Büyükşehir Belediyemizce takip edildiği bilgisi paylaşılmıştır.
• Çeşitli atıkların geri dönüşümü ve ekonomiye geri kazanımı konusunda ilimizde bir bilgi birikimi oluşmuştur. Ancak kullanım süresi dolmuş olan ve artık bazısı tehlikeli atık sınıfına giren ilaçların ve pillerin bertarafı konusunda bilgi eksikliği bulunmaktadır. İlçe belediyelerimizin halkımızı bu konuda bilinçlendirilmesi ve tehlikeli atık sınıfındaki ilaçların ayrıca toplanması için sosyal medyada ve toplu taşıma araçlarında bilgilendirme videolarının paylaşılması önerilmektedir.

SONUÇLAR

Kırkı aşkın katılımcı ile gerçekleştirdiğimiz Ocak Ayı toplantımıza belediyelerimizden gelen katılımcıların desteği grubumuzda gurur verici bir tablo oluşturmuştur. Toplantı sonucunda aşağıdaki hususlar ön plana çıkmıştır:

• Antalya’da belediyelerimizin koordineli bir şekilde hareket etmesi, yağmur suyu drenaj hatlarının yapılmasının AYKOME Şube Müdürlüğü ile koordine edilmesi gerekmektedir.
• Yağışların kenti etkilememesi için Büyükşehir Belediyemiz tarafından risk haritalarının oluşturulması ve buna yönelik olarak önleyici faaliyetlerin hayata geçirilmesi önerilmektedir. Ayrıca taşın risklerinin önlenmesi için su basar parkların, yeşil çatıların ve yağmur bahçeleri projelerinin hayata geçirilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.
• Tüm toplu taşıma araçlarında ve duraklarda bulaşıcı hastalıklara karşı önlem alınması beklenmektedir.
• Büyükşehir Belediyemizin, ilçe belediyeleri ile koordineli çalışarak kent kimliğini ön plana çıkaran sağlıklı parklar ve oyun alanları yapımı konusunda öncülük yapması önerilmektedir.
• Ayrıca, yine Büyükşehir Belediyemiz öncülüğünde ilçe belediyelerinin çöp sızıntı suyu kaynaklı riskleri bertaraf etmesinin halk sağlığı açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.
• Dış ortam sinek ve haşere ilaçlamaları sırasında sesli ve ışıklı ikaz ile halkın uyarılması faydalı olacağı düşünülmekte ve dış ortam ilaçlamasının yaygın olarak kullanılamayacağı bölgelerde yapışkan tuzak kullanımının artırılması önerilmektedir.
• Çiftçilerimizin bilinçlendirilerek atıklarının sürdürülebilir tarıma olanak verecek şekilde bertaraf edilmesi gerekmektedir.
• Yapılan çevre dostu çalışmalar konusunda halkımızın hem sosyal medyada hem de toplu taşıma araçlarında bilgilendirilmesinin faydalı olacağı önerilmektedir.
• Ormanlık alanlardaki çöplerin toplanması için Orman Bölge Müdürlüğü ile belediyelerimizin koordineli çalışması faydalı olacağı düşünülmektedir.

Toplantımıza katılan ve bilgilerini paylaşan belediyelerimizin çalışanlarına ve grubumuz üyelerine teşekkür ederiz. Belediyelerimiz arasındaki işbirliğinin ve bilgi paylaşımının artırılması için Antalya Kent Konseyi Çevre Grubu olarak üzerimize düşen konularda gönüllü olduğumuzu vurgulamak isteriz.

Saygılarımızla,

 

Antalya Kent Konseyi

Çevre Çalışma Grubu