Antalya Kent Konseyi Sağlık Çalışma Grubu, “uyuz” sorunuyla ilgili bir rapor hazırladı. Raporda hastalıkla ilgili bilinen yanlışlar anlatıldı ve yapılması gerekenler sıralandı.

UYUZ RAPORU

(04.01.2020)

 Uyuz hastalığının çıkmaya başlaması ile birlikte birçok yerde, bilhassa sosyal medyada polemikler dönmeye başlamıştır. Her olay gibi maalesef bu olayı kendi çıkarları için kullanan guruplar olmuş ve hatta bunun için video çekip resmi kuruluşlara doğrulatmaya çalışmışlardır. Ama tabii ki doğru bilim insanlarının olduğu yerde gerçek kararlar çıkmaktadır.

1. İnsanlardaki ‘uyuz’ hastalığı asla köpeklerden geçmemektedir. Köpeklerdeki uyuz, hayvanlar arasında birbirine geçmektedir. Köpeklerdeki uyuz, insana geçmemektedir. Günümüzde yaygın olan uyuz, son 10 yıl içinde görülenlerden daha zor geçtiği gibi, bugüne kadar görülenden çok farklı ve çok dayanıklıdır.  Eğer köpeklerden-kedilerden geçen uyuz vakası olsaydı, günümüze kadar her zaman var olurdu. Oysa ki, sürekli köpeklerle haşır neşir olan bir çok insanda hiç uyuz vakası görülmediği gibi, bu köpeklerle insanların her zaman teması olmuştur. Özellikle köpeklerin-kedilerin itlafı kolay olsun, halkın tepkisi az olsun düşüncesiyle bu söylentileri yaymak, karar çıkartmaya kalkmak gerçek değildir.
2. Uyuzun, Suriyeli göçmenlerden bulaştığı görüşü yanlıştır. Bu ispatı çok zor olan bir iddiadan öte gidemez. Antalya’da Suriyelinin yerleşmesi yasak ve yerleşim adresleri Antalya olmadığı için Suriyelilerden bulaştığı söylenemez. Ancak, insanın toplu yaşadığı kamplardan, evlerden, hapishanelerden, kreşlerden, okullardan, yatakhanelerden hastanelerden bulaşma olabileceği düşünülmektedir. Uyuz bulaşışının kaynağının Suriyeli diye sınırlanamayacağı gibi, böyle bir düşünce tarzının ancak Suriye düşmanlarının işine gelebilecek insanlık dışı bir olay olarak değerlendirilmektedir.
3. Uyuzun kıyafet satan mağazalardan geçtiği de yanlıştır. Bunun kısmen doğru olduğu kabul edilse dahi, önlem alınması mümkündür. Kıyafetlerle ilgili olarak; tene değen kıyafet giyildikten sonra duş yapmak, yeni giysi alındığında yıkanarak kullanılması, giysinin 3 gün havalandırılması veya ütülenmesi hastalık bulaşışını engellemektedir. Bunlar sağlık açısından gereken ve başka mikroplar için de yapılması gereken önlemlerdir.
4. Hastalığın kaşınmakla artacağı bilgisi yanlıştır. Kaşınmak, uyuz parazitini öldürmektedir. Kaşınmayanlar veya kaşınamama durumunda uyuz çok daha fazla artmakta olup, bu hastalık durumunda kaşınmak paraziti öldürdüğü için gereklidir.
5. Uyuz tedavisinin, ancak yurt dışından gelen ilaçlarla sağlanıyor bilgisi yanlış olup, Türkiye’deki ilaçlar da tedavide son derece etkilidir. Güncel olan uyuz parazitine karşı tedavi sürecinin uzun olup, maksimum 10 günlük aile tedavisi yeterli ve bu süreçte ailedeki bütün bireylerin tedavi görmesi büyük önem arz etmektedir.
6. Uyuzun aylarca sürdüğü bilgisi yanlış olup, tedaviyle maksimum 10 gün içinde iyileşme sağlanmakta ve hiçbir uyuz paraziti kalmamaktadır. Ancak, kanda toksini bulunduğu için kaşıntı 1 ay sürebilmekte ve bunun için anti alerjik bir ilaç yeterli olmaktadır.
7.  Toplumu uyuza karşı bilinçlenmesi için İl Sağlık Müdürlüğü tarafından eğitimler verilmesi çok yararlı olacaktır.

Gerçek bilgilerle uyuza bakışımız değişmelidir. Korunma ile bulaşmanın olmayacağı bilinci ile bulaşsa bile doğru tedavi sonucunda iyileşme sağlanmaktadır. Bunun için doğru yerde doğru hekime giderek, aile hekimine kaşıntının mutlaka gösterilmesi ve tedavinin eksiksiz uygulanması gerekmektedir.

Antalya Kent Konseyi

Sağlık Çalışma Grubu