Antalya Kent Konseyi, 8 Mayıs 2021 tarihli Cumhurbaşkanı kararnamesiyle ‘kesin korunacak hassas alan’ ilan edilen Yamansaz alanıyla ilgili hazırladığı raporu Cumhurbaşkanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Antalya Valiliği’ne gönderdi.

Antalya Kent Konseyi, ‘kesin korunacak hassas alan’ ilan edilmesiyle sınırları daraltıldığı tespit edilen Yamansaz ile ilgili 8 Mayıs 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararının yeniden değerlendirilmesini talep etti. Koruma alanı sınırlarının kuş göç yolları ve alanda yaşayan canlılar da dikkate alınarak yeniden ele alınması talebiyle hazırlanan rapor Cumhurbaşkanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Antalya Valiliği’ne gönderildi.

BİRÇOK CANLININ YAŞAM ALANI

Birçok canlının yaşam alanı olan Yamansaz ile ilgili alınan ‘kesin korunacak hassas alan’ kararının Resmi Gazete’de yayımlanması üzerine konu önce Kent Konseyi Yürütme Kurulu toplantısında görüşüldü. Toplantıda Yamansaz ile ilgili gelişmenin Altyapı, Afetler ve Kriz, Çevre, İmar ve Planlama ile Tarım çalışma gruplarının ortak toplantısında görüşülmesine karar verildi. Toplantıda Yamansaz koruma statüsünün ‘kesin korunacak hassas alan’ ve ‘nitelikli doğal koruma alanı’ olarak tescil edilmesine dair karara ilişkin değerlendirmeler yapılarak ortak rapor hazırlanması kararlaştırıldı. Hazırlanan raporda Yamansaz’ın sınırlarının daraltıldığı kaydedilerek, kararın yeniden değerlendirilmesi talep edildi. Rapor Cumhurbaşkanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Antalya Valiliği’ne gönderildi.

7 MADDELİK GÖRÜŞ

Antalya Kent Konseyi’nin 5 çalışma grubu tarafından hazırlanan “Yamansaz Sulak Alanının Koruma Alanı Tanımının Değiştirilmesi Hakkında Görüş” başlıklı 7 maddelik raporda şu değerlendirmeler yapıldı:

1. Yamansaz, traverten akiferinden drene olan çok sayıda doğal kaynak ile beslenen bir sulak alandır. 80’lerin sonuna kadar doğal yapısı bozulmadan kalabilmişken, sulak alanın batısında bir kısım imara açılmış, kuzey bölümde kaçak yapılar yapılmaya, tarımsal faaliyetlere başlanmıştır. 90’ların başında yüzölçümü daraltılarak da olsa sulak alan tabanı 1. derece sit alanı ilan edilmiş, nazım imar planına işlenmiş, kuzey bölümde bir alan botanik bahçe olarak tanımlanmıştır. Sulak alanın bu özelliğini ve özgünlüğünü ortadan kaldıran bilimsel bir veri olmamasına karşın işgalleri koruma amaçlı olarak sınırların yeniden belirlendiği ve statüde değişikliğe gidildiği görülmektedir.
2. Bu doğal yapının zaman içinde, botanik bahçe olarak tanımlı alanda başlayan kaçak yapılaşma, birinci derece sit alanı içine de nüfuz etmiş olmasına rağmen, mevzuatımız gereği etkin bir engellemeyle karşılaşmadığı bilinmektedir. Dahası bu sulak alanımızda defalarca kuşkulu yangınlar çıkmış, çoğu zaman sazlık alan yanıp tükenene kadar bu yangınlara karşı gerekli önlemler alınmamıştır.
3. İklim değişikliğine direnç oluşturan sulak alanların su hacimlerinin korunması, üzerinde tarımsal ve hayvancılık faaliyetlerinin sonlandırılması 30971 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan ‘Doğal Sit Alanlarının Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı’nın gereğidir. Yamansaz, kuraklık ve taşkın gibi afetler için rezerv alan görevi göreceği dikkate alınmalıdır.
4. Yamansaz sulak alanı rehabilite edildiğinde, göçmen kuşların gözlenmesi amacıyla turizm faaliyetlerine önemli bir alternatif ve katkı sunmuş olacaktır. Sulak alan içine yapılmış kaçak yapıların korunması ise, Antalya için hayati önem taşıyan turizme yönelik cazibe alanı oluşturma koşullarına zarar vermiş olacaktır.
5. 8.5.2021 tarihli kararnamede birinci derece sit alanı yerine muadil kavram olan “Kesin korunacak hassas alan” olarak ilan edilen alanın sınırlarının esas olarak mevcut kaçak yapıların varlığı nedeniyle önemli oranda daraltılmış olduğu gözlenmektedir. “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak gösterilen alanın bir kısmı geçmişte botanik bahçe olarak tanımlanan ve kaçak yapılaşmaların yoğunlaştığı alandır. Son yıllarda bu alanı işgal eden kaçak yapılaşmalar birinci derece sit alanına da yayılmıştır. İlan edilen kesin korunacak hassas alan sınırının bu kaçak yapıların sonundan, diğer bir ifade ile bu kaçak yapıların varlıklarını sürdürmek üzere belirlenmesi doğal yapıya aykırılık oluşturmaktadır.
6. Kararname ile yapılan sınır ve tanım değişikliği sonrasında sulak alan yüzölçümünde bir küçülme ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, sit alanı statüsündeki bir sulak alan üzerine yapılan kaçak yapılar için dolaylı af uygulanmış olmaktadır. Bu kaçak yapıların ortadan kaldırılması, sulak alanın bu bölümlerinin eski haline dönüştürülmesi beklenmektedir.
7. Antalya Kent Konseyi olarak, Yamansaz koruma alanı sınırlarının, mevcut bulunan eski tarihli hava fotoğrafı, uydu görüntüsü gibi verilerle kanıtlanan eski doğal koşulları esas alınarak, kuş göç yolları, sulak ve karasal alanda yaşayan canlılar da dikkate alınarak tekrar değerlendirilmesini talep ediyoruz.