Çubuk Beli’ne anıt önerisi

Antalya Kent Konseyi Kültür ve Sanat Çalışma Grubu, “Antalya’nın Ulusal Marşı Sayılan Çubuk Beli Türküsü ve Bu Türküyü Repertuvara Sokan Cevat Uyanık Adına Çubuk Beline Bir Anıt-Yazıt Dikilmesi Projesi” öneri raporu hazırladı. Öneri raporu şöyle:

ANTALYA’NIN ULUSAL MARŞI SAYILAN ÇUBUK BELİ TÜRKÜSÜ VE BU TÜRKÜYÜ REPERTUvARA SOKAN CEVAT UYANIK ADINA ÇUBUK BELİNE BİR ANIT-YAZIT DİKİLMESİ PROJESİ

17.02.2020

Çubuk Beli Burdur-Antalya karayolu üzerinde ve Antalya sınırları içerisinde 815 metre yüksekliğinde bir dağ geçidinin adıdır. Orta Anadolu’yu Akdeniz’e bağlayan ikinci büyük dağ geçidi olarak bilinmektedir.

Çubuk Beli Antalya kültürünün önemli bir halkasıdır. Kentin gerek toplumsal yaşamına, gerek ekonomisine ve gerekse, ulaşımına en büyük katkıyı sağlayan bir geçittir.  Yıllarca, yüzyıllarca böyle olmuştur.

Çubuk Beli’nin folklorumuzdaki (Halk kültürümüzdeki) yeri ise, unutulmayacak gibidir. Zengin bir folklor kaynağı oluşturmaktadır. Özellikle de ÇUBUKBELİ TÜRKÜSÜ’nün yeri yadsınamaz. Bu türkü için, kimi müzik çevrelerince “Antalya’nın Ulusal Marşı” ifadesi yakıştırılmaktadır.

“Çubuk Beli” türküsü Antalya’mızın en önemli türkülerinden biridir. Bu türkünün Serik ilçesinde ortaya çıktığı ve Serik’e bağlı Karıncalı Köyü’nde yaşayan Yanıkoğlu Şevket’e ait olduğu, türkünün O’nun oğlu olan CEVAT AGA diye bilinen “Cevat Uyanık” tarafından derlendiği bilinmektedir.

Kimine göre anılan türkü, babaya, kimine göre de Cevat Aga’ya aittir. Kaynak kişi olarak bilgisine başvurulan mahalli sanatçı ve emekli öğretmen Ahmet Turgut, türkünün aslında bir Serik köylüsüne ait olduğunu, çok kişiden dinlediğini ifade etmektedir.

“Çubuk Beli” türküsünde bir başka Anadolu geleneği olan Yörüklerin yaylalara yaptığı göç anlatılmaktadır. Türküde ayrıca bir Yörük kızı olan Akça Kız’dan söz edilmektedir. Ama Akça Kız’ın gerçek hayatta olup olmadığı bilinmemektedir. Yalnız Cevat Uyanık yazmış olduğu:

“Akça Kızı Gördüm pınar Başında

Akça Kızı gördüm pınara Doğru”  demektedir.

Rahmetli Cevat Uyanık’ın, iki ayrı şiirinde yazdığına bakılırsa, Akça Kızı tanıdığı gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu  duygusal ilişkinin gerçek mi, yoksa hayal ürünü mü olduğu açıkça belli değildir.

Bu kısa bilgilerden sonra asıl proje konusuna dönecek olursak, Antalya’mızın çok önemli ve Türkiye’nin önemli dağ geçitlerinden biri olan Çubuk Belinde (yerli şiveyle Çıbık Beli’nde) Dağ nahiyesinin antalya çıkışında yokuş başında  Antalya’nın girişinde sizi “Hoş geldiniz!” dercesine karşılayan bir tabela vardı. Daha doğrusu daha önceleri böyleydi. Projenin ekinde de görüleceği üzere yokuş çıkarken yolun solunda bir levha asılıydı. Üzerinde:

“Çekemedim akça kızın göçünü

Yol ver bana çubuk beli geçeyim.”     Cevat Uyanık yazılıydı.

Bu levha 1995 yılında Cevat Uyanık’ın anısına Çubuk Beline dikilmişti. Ne yazık ki, bu yazıt yıllarca atılan taşlara ve sıkılan kurşunlara hedef olmuş ve zamanla da ortadan kaybolmuştur.  Şimdi Döşemealtı Belediyesi’ne tarihi ve çok önemli bir görev düşmektedir. Bu yazıt yeniden yaptırılarak eski yerine dikilmeli, konuya dikkat çekilmelidir.

Dikilecek yazıtın ön yüzüne:  YOL VER BANA ÇUBUK BELİ GEÇEYİM -CEVAT UYANIK

Yazıtın arka yüzüne de: ÇEKEMEDİM AKÇA KIZIN GÖÇÜNÜ – CEVAT UYANIK

yazılmalıdır.

Türkünün sözleri şöyledir:

Çekemedim Akça Kızın Göçünü

(Hey hey) Çekemedim Akça kızın göçünü (of göçünü)

Sırma saçlar bırak dövsün döşünü (döşünü a kız döşünü)

Gülüver de görem mercan dişini (of dişini)

Yol ver bana Çubuk beli (geçeyim ah kız geçeyim)

(Repertuar)

(Geçeyim ak kıza gideyim)

(Hey hey) Yaylaların yeli soğuk esmez mi (of esmez mi)

Sevdiğim de rüyalara girmez mi (girmez mi a kız girmez mi)

Girmesen de gönül sana küsmez mi (of küsmez mi)

Yol ver bana Çubuk beli geçeyim (geçeyim ah kız geçeyim)

(Repertuar)

(Geçeyim ak kıza gideyim)     Kaynak: TRT Müzik Dairesi

THM Repertuar Sıra No: 961    Yöre : Serik Karıncalı Köyü

Kimden Alındığı : Yanıkoğlu Şevket (Cevat Uyanık’ın babası)

İnceleme Tarihi : 1975                   Nota : Nida Tüfekçi

Bu güzel Antalya türkümüzün iki adı vardır:  Ya “ÇUBUKBELİ (ÇIBIKBELİ)” olarak ya da diğer adıyla “ÇEKEMEDİM AKÇA KIZIN GÖÇÜNÜ” olarak anons edilir.

 

 

You May Also Like

KÜLTÜR VE SANAT ÇALIŞMA GRUBU ŞUBAT AYI TOPLANTISINI YAPTI

KÜLTÜR VE SANAT GRUBU 2024 YILININ İLK TOPLANTISINI YAPTI

Kadın Meclisi ve Kültür Sanat Çalışma Grubu’ndan Ortak Panel

KÜLTÜR VE SANAT GRUBU KASIM AYI TOPLANTISI YAPILDI