Tarım Çalışma Grubu’ndan Yamansaz Raporu
Antalya Kent Konseyi Tarım Çalışma Grubu 09.03.2020 tarihinde yukarıdaki konuyu görüşmek üzere toplandı. İlgili kurum ve kuruluşlarının katılımıyla gerçekleşen toplantıda; Kent Konseyi Altyapı Çalışma Grubunun hazırladığı rapor ve raporda yer alan uydu görüntülerinden de yararlanılarak konu detaylı olarak tartışılmış ve aşağıda belirtilen kararlar alınmıştır. Raporda şu görüşlere yer verildi:
RAPOR
Konu: Yamansaz Sulak alanının bu günkü durumu, korunması ve yaşatılması konusunda yapılabilecek çalışmalar.
Antalya Kent Konseyi Tarım Çalışma Grubu 09.03.2020 tarihinde yukarıdaki konuyu görüşmek üzere toplandı. İlgili kurum ve kuruluşlarının katılımıyla gerçekleşen toplantıda; Kent Konseyi Altyapı Çalışma Grubunun hazırladığı rapor ve raporda yer alan uydu görüntülerinden de yararlanılarak konu detaylı olarak tartışılmış ve aşağıda belirtilen kararlar alınmıştır.
Türkiye de 1950 yılından bu güne kadarsulak alanlar, bataklıklar ve göllerin kurutulması, tarım alanına çevrilmesi, korunması ile ilgili kanun ve yönetmelikler çıkarılmıştır. İlk olarak 18 Ocak 1950 yılında çıkarılan “Bataklıkların kurutulması ve bundan elde edilecek topraklar hakkında kanun” daha ziyade sıtma ve sivrisinekle mücadele ve tarım alanı elde etmek amacıyla çıkarılmıştır. 1970 li yıllara kadar birçok sulak alan devlet desteği ile kurutulmuştur. Kurutanlara kuruttuğu alanın tapusu verilmiştir. Türkiye 1994 yılında kısaca RAMSAR adı verilen “Su Kuşlarının Yaşama Ortamları Olan Uluslararası Öneme Haiz Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi”ni imzalamıştır. 4 Nisan 2014 tarihli Resmi gazetede de “Sulak alanların korunması” hakkında yönetmelik yayınlanmıştır.
- Geçmişten bugüne, uydu görüntüleri incelendiğinde; alanın önemli bölümünün zaman içinde kuruduğu ve tarım alanı olarak parselasyonunun yapılıp yeni sahiplerine tapularının verildiği anlaşılmaktadır. Kurutmanın devlet eli ile ve büyük ihtimalle “Sıtma ve Sivrisinekle mücadele” amacıyla yapıldığı DSİ görevlisi tarafından belirtildi. Nitekim Seyir, Hidrografi ve Oşinografi dairesi başkanlığının 1980 yılında yayınlanan haritalarında alanın doğu kısmında kurutma kanalı gösterilmektedir.
- Yamansaz gölü Kopak Çayı ile denize bağlanmaktadır. Göl, Sulak veya bataklık alanlarda su seviyesindeki azalma sonucu, sulak alanın ortasında oluşan sazlık adacıklar “Kopak” olarak adlandırılır.
- Yüzden fazla kuş türüne barınma ve üreme alanı olan Yamansaz Sulak Alanı günümüzde birinci derece sit sahasıdır. Gölün çevresinin hızla yapılaşması ve buna bağlı olarak suyunun azalması ve kirlenmesi endişeleri arttırmaktadır.
- Yamansaz gölünün ilk oluşumundaki haline döndürmek bugün için mümkün değildir. Günümüzdeki mevcut alanında su seviyesinin belirlenecek bir seviyede tutulması, göl suyunun kirlenmesine neden olacak unsurlardan arındırılması için önlemlerin alınması gerçekçi bir yaklaşım olacaktır. Varsa mülkiyet sorunları çözülmelidir.
- Su seviyesinin belirlenecek bir seviyede tutulmasını sağlamak Devlet Su İşleri’nin görev tanımları içerisindedir. Bu konuda ilgili kurumlar (Büyükşehir Belediyesi, Üniversite, Doğa Koruma ve Milli parklar Şube Müdürlüğü, DSİ, Sivil toplum kuruluşları) tarafından oluşturulacak bir komisyonun belirleyeceği kriterler doğrultusunda, yapılacak protokollerle DSİ su seviyesini istenilen düzeyde tutmak için gerekli önlemleri alabilir.
- Yamansaz göl alanını ve çevresi korunarak, iyi bir planlama ile Botanik bahçesi olarak kullanılabilir.
- Yamansaz Sulak Alanı ve Kopak Çayı bir bütün olarak ele alınmalı ve planlanmalıdır. Son yıllarda küresel iklim değişiklerinin sonucu oluşabilecek su taşkınlarını regüle edebilecek bir alan olarak değerlendirilmesi gerekir.
- Göl alanı ve Kopak Çayı çevresi kesinlikle imara açılmamalıdır. Bu tür alanların imara açılması, ilerde olabilecek tabi afetlerde büyük felaketlerin yaşanmasına neden olacaktır.
- Doğa Koruma ve Milli Parklar Antalya Şube Müdürlüğünce yılda iki defa “Mahalli Sulak Alanlar Komisyonu” toplandığını belirterek, Kent Konseyinin Yamansaz sulak alanının komisyonda ele alınması için yazı yazması halinde bu komisyonda görüşülebileceği belirtildi.
Sonuç: Yamansaz Sulak Alanı, Kopak Çayı ile birlikte korunması gereken bir alandır. Sulak alan özelliğinin kaybolmaması ve hatta genişletilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Büyükşehir belediyesi, Devlet Su İşleri, Üniversite, Doğa Koruma ve Milli Parklar Antalya Şube Müdürlüğü ve Sivil toplum kuruluşlarının bir araya gelerek bu alanın korunması, kullanımı ve sürdürülebilir bir yaklaşımla planlanması gerekir.
Antalya Kent Konseyi
Tarım Çalışma Grubu